ΑΡΚΑΔΕΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

 

ΤΟΥ   ΘΑΝΑΣΗ  Β. ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ *

Οι Αρκάδες είναι υπερήφανοι για την ιστορία τους, τόσο για την αρχαία, όσο και για τη μεσαιωνική και νεότερη, γιατί μέσα από τα σπλάχνα τους ξεπήδησαν ήρωες αλλά και μεγάλες μορφές του πνεύματος και της πολιτικής.
Σκοπός του σημειώματος αυτού είναι η περιληπτική αναφορά σε τέκνα της Αρκαδίας που διετέλεσαν πρωθυπουργοί της Ελλάδας και προσέφεραν μεγάλες υπηρεσίες σ’ αυτήν. Έτσι κατά αλφαβητική σειρά έχουμε τους εξής 9 Αρκάδες πρωθυπουργούς:

1. Γεωργακόπουλος Κωνσταντίνος
Πρωθυπουργία: 5-3-1958 έως 17-5-1958
Γεννήθηκε στη Τρίπολη το 1890. Έλαβε μέρος στους πολέμους των ετών 1912 – 1923 ως αξιωματικός του πεζικού και εν συνεχεία ως μόνιμος αξιωματικός της στρατιωτικής δικαιοσύνης. Διετέλεσε αντιπρόεδρος και μετά πρόεδρος του ελληνικού ερυθρού σταυρού, υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και υπουργός παιδείας. Ήταν υπηρεσιακός πρωθυπουργός κατά το διάστημα που ανέφερα

2. Δηλιγιάννης Θεόδωρος
(Πρωθυπουργίες: 19-4-1885 έως 30-4-1886, 29-10-1890 έως 18-2-1892, 31-5-1895 έως 18-4-1897, 24-11-1902 έως 14-6-1903, 16-2-1904 έως 1-6-1905).
Γεννήθηκε στη Τρίπολη, καταγόμενος από Λαγκάδια, ήταν γιος του Πανάγου και της Ελένης κόρης του άρχοντα της Τριπολιτσάς Θοδόση Δραγουμάνου. Το 1840 γράφτηκε στη Νομική, το 1862 εκλέχτηκε πρώτος πληρεξούσιος της επαρχίας Γορτυνίας. Το 1863 έγινε υπουργός Εξωτερικών. Απεστάλη από την κυβέρνηση στο Παρίσι για την επίλυση του Κρητικού ζητήματος, όπου απέκτησε την εύνοια του αυτοκράτορα Ναπολέοντα Γ΄ . Το 1885 σχημάτισε την πρώτη κυβέρνησή του, και ανέλαβε τα υπουργεία οικονομικών και εξωτερικών.
Στις 30 Μαΐου 1905 δολοφονήθηκε από τον Κ. Γερακάρη γιατί τον θεώρησε ως υπαίτιο του κλεισίματος των χαρτοπαιχτικών λεσχών.

3. Δεληγιάννης Νικόλαος
Πρωθυπουργία 12-1-1895 έως 31-5-1895
Γεννήθηκε στα Λαγκάδια. Το 1874 διορίστηκε πρεσβευτής στο Παρίσι. Μετά τη κυβερνητική κρίση, που προέκυψε από την παραίτηση του Χαρ. Τρικούπη, ανατέθηκε σ’ αυτόν η προεδρία υπηρεσιακής κυβέρνησης για διενέργεια εκλογών στις 16 Απριλίου 1895.

4.  Δεληγιώργης Επαμεινώνδας (Πρωθυπουργίες: 20-10-1865 έως 7-11-1865, 2-7-1870 έως 3-12-1870, 8-7-1872 έως 9-2-1874)
Γεννήθηκε στη Τρίπολη, το 1849 ανακηρύχτηκε αριστούχος διδάκτωρ της Νομικής. Το 1862 έγινε υπουργός παιδείας, και το 1870 πρωθυπουργός. Τα κυριότερα ζητήματα που απασχόλησαν τη κυβέρνησή του ήταν τα μεταλλεία του Λαυρίου, το αίτημα των φοιτητών για ανασύσταση της πανεπιστημιακής φάλαγγας. Διακρίθηκε για τη ρητορική του δεινότητα και ευφράδεια τόσο στο δικανικό όσο στο κοινοβουλευτικό βήμα.

5. Κωνσταντόπουλος Κωνσταντίνος
Πρωθυπουργία 18-2-1892 έως 10-6-1892
Γεννήθηκε στη Δόριζα, σπούδασε νομικά στην Αθήνα και εισήλθε στο δικαστικό κλάδο, όπου έφτασε στο βαθμό του εισαγγελέα εφετών. Ήταν εμβριθέστατος νομικός, ακέραιος δικαστικός και πολυμερής συγγραφέας. Έργο του η Ερμηνεία της Ελληνικής Ποινικής Δικονομίας. Εκλέχτηκε δύο φορές βουλευτής του κόμματος του Θ. Δηλιγιάννη, και δύο φορές Πρόεδρος της Βουλής. Παρέδωσε στις 10-6-1892 τη κυβέρνηση στον νικητή των εκλογών Χαρ. Τρικούπη.

6. Κολοκοτρώνης Γενναίος
Πρωθυπουργία 26-5-1862 έως 11-10-1862
Γιος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, με το όνομα Ιωάννης. Ετίμησε τον πατέρα του με την παλληκαριά του στον αγώνα του 1821, γι’ αυτό ονομάστηκε Γενναίος. Ήταν φίλος του Καποδίστρια, το 1833 φυλακίστηκε από την Αντιβασιλεία, αλλά δεν καταδικάστηκε. Το 1835 αναγνωρίστηκε συνταγματάρχης. Το 1836 έγινε υπασπιστής του Όθωνα. Το 1843 κατέπνιξε το κίνημα του Παπουλάκου. Το 1862 έγινε πρωθυπουργός αλλά μάταια αγωνίστηκε να σώσει τον Όθωνα. Μετά την έξωση του τελευταίου έφυγε στην Ιταλία, επανήλθε αργότερα στην Αθήνα και διορίστηκε πρόεδρος της επιτροπής αγώνα.

7.  Παπαναστασίου Αλέξανδρος
Πρωθυπουργίες: 12-3-1924 έως 25-7-1924, και 26-5-1932 έως 5-6-1932
Γεννήθηκε στην Τρίπολη, καταγόμενος από Λεβίδι, εκλέχτηκε βουλευτής το 1910, με την ομάδα των Κοινωνιολόγων, και άσκησε με την ομάδα του μεγάλη επίδραση για την αναθεώρηση του συντάγματος. Το 1915 η ομάδα του συγχωνεύτηκε με τους Φιλελεύθερους. Το 1917 ανέλαβε υπουργός συγκοινωνιών, το 1920 άρχισε να επικρίνει το θεσμό της βασιλείας και το 1922 εξέδωσε το δημοκρατικό μανιφέστο. Μετά την απομάκρυνση του Γεωργίου, έγινε πρωθυπουργός στις 12-3-1924 οπότε και προέβη στην ανακήρυξη της Δημοκρατίας. Στις 25 Ιουλίου ανατράπηκε.

8. Σπηλιάδης Νικόλαος
Πρωθυπουργία 1829
Γεννήθηκε στην Τρίπολη (1785- 1862), και αργότερα εγκαταστάθηκε στην Οδησσό, όπου μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Όταν άρχισε η επανάσταση ήρθε στην Ελλάδα, και υπηρέτησε ως γραμματέας της Πελοποννησιακής Γερουσίας, ως γραμματέας του Υπουργού Θρησκείας Ιωσήφ Ανδρούσης, ως γραμματέας του Εκτελεστικού, ως βουλευτής, ως γραμματέας του τμήματος της οικονομίας.
Το 1829 διορίστηκε από τον Καποδίστρια Γραμματέας της Επικρατείας, δηλαδή πρωθυπουργός, σε αντικατάσταση του Σπυρ. Τρικούπη, θέση που διατήρησε μέχρι τη δολοφονία του Καποδίστρια. Καταδιώχτηκε το 1833 και το 1840 από την Αντιβασιλεία, προς την οποία ήταν πάντοτε αντίπαλός της. Έγραψε στα αγγλικά τα Απομνημονεύματα της ελληνικής επανάστασης και μετέφρασε έργα του Μπινιόν και του Σατωμβριάνου. Πέθανε φτωχός στο Ναύπλιο σε ηλικία 82 ετών.

9. Τριανταφυλλάκος Νικόλαος
Πρωθυπουργία: 28-8-1922 έως 16-9-1922
Γεννήθηκε στη Τρίπολη. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και μετά σε Βερολίνο και Γαλλία. Εκλέχτηκε πολλές φορές βουλευτής. Το 1897 έγινε υπουργός Δικαιοσύνης, και το 1898 υπουργός Εσωτερικών. Μετά τις εκλογές του 1920 εστάλη ως αρμοστής της ελληνικής κυβέρνησης στη Κωνσταντινούπολη. Μετά την επανάσταση του 1922 ανέλαβε το σχηματισμό κυβερνήσεως διαδεχθείς τον Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη. Το 1929 εκλέχτηκε αριστήδην Γερουσιαστής. 

_____________________________________

* Ο ΘΑΝΑΣΗΣ Β. ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ΕΙΝΑΙ

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ – ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ